Bilim Seti

Bilimsel Düşünüşe Giriş

Bilimsel Düşünüşe Giriş, okurda ‘bilgi sevgisi’ uyandırmak ve ‘bilimsel düşünüş’ alışkanlığı kazandırmak amacındadır. Din, ahlak, politika ve ideolojilerin yaydığı ‘özlemsel düşünüşler’ karşısında Hüseyin Batuhan, ‘bilgi’nin araçları ile kuşanmayı öneriyor. Teorik felsefenin temel problemleri olarak bilgi ve inanç, soru ve sorun arasındaki fark, bilginin Antik kökenleri, mantık ve önermeler; pratik felsefe ve çağımızda izdüşümü olan bilimsel, bilimdışı inançlar, belgeleme, evrim teorisi ve demokrasi tartışmalarına, eleştirel ve bilimsel düşünüş ile bakabilmeyi öneriyor.
Mantıkçı ve bilim felsefecisi Hüseyin Batuhan, anlaşılır ve veciz bir üslupla, felsefeye ve bilimsel düşünüşe giriş yapmak isteyen okurlara sesleniyor: “İçinde felsefeye, daha doğrusu ‘düşünme’ye karşı birazcık olsun heves uyanırsa, bu kitabı boşuna yazmamış olacağım. Sana ilk defa çıktığın bu yeni serüvende başarılar dilerim.”

Bilimsel Felsefenin Doğuşu
Hans Reichenbach’ın Bilimsel Felsefenin Dogusu yapıtı, bilim felsefesi alanında, genis aydın kitlelerince belki de en çok okunan kitaplardan biri olmustur. Bunun bir nedeni kitabın son derece açık, yalın ve anlasılır bir dille kaleme alınmıs olması ise bir baska nedeni yazarın bilimsel kisiliginin tasıdıgı güven ve agırlıktır. Reichenbach seçkin bir filozoftur ama aynı zamanda bir bilim insanıdır. Onun bu kimliginde felsefeye bakısını biçimleyen baslıca özelligini bulmaktayız.
Hans Reichenbach’ın Bilimsel Felsefenin Dogusu eserini
Cemal Yıldırım’ın çevirisi ile sunuyoruz.

Bilim ve Hipotez
Bütün fizik denklemlerine bir biçimde giren bu kütle denen şey nedir? Uzayın üçten fazla boyutu olabilir mi? Fizik kanunlarının yarın değişeceğinden korkmalı mıyız? Bilim ve Hipotez’de Henri Poincare (1854-1912) bütün bu sorulara ve bilime dair daha birçoklarına yanıt vermektedir. Elektriğin optikle birleştirildiği, ışık hızının (astronomik olmayan bir yöntemle) yeni ölçüldüğü ve Newton mekaniğindeki kırılmanın artık görülmeye başlandığı, bilimin o heyecanlı ve altın yıllarında yaşamış olan Poincare, bugünün biliminde sadece adını verdiği birkaç denklem veya yöntemle değil, bilime olan genel bakışı ve tavrıyla da anılmaktadır. Bilimde uzlaşımcılığın kurucularından olan Poincare, günümüz bilim anlayışını daha yüz yıl önceden tayin etmiş dersek kesinlikle ileri gitmiş olmayız. Olumlu veya olumsuz, bu kitabın okuyucunun bilime bakışında bir değişiklik yaratmama ihtimali yoktur.

Bilimin Değeri
“Her edimin bir amacı olmalıdır. Acı çekmeliyiz, didinmeliyiz, oyundaki yerimizin bedelini ödemeliyiz, fakat bütün bunlar görmek içindir veya hiç olmazsa başkalarının bir gün görebilmesi için.
Düşünce olmayan her şey salt yokluk¬tur, zira biz ancak düşünceyi düşünebiliriz ve şeylerden bahsetmek için sahip olduğumuz bütün kelimeler de ancak dü¬şünceleri ifade edebilir; demek oluyor ki düşünceden başka bir şeyin var olduğunu söylemek anlamı olamayacak bir kabuldür.
Bununla beraber zamana inananlar için garip bir çelişki vardır; jeolojik tarih bize gösteriyor ki yaşam iki ölüm ebe¬diliği arasındaki kısa bir maceradır. Bu macerada bile bilinçli düşünce yalnızca bir an için var olmuştur ve olacaktır. Düşünce yalnızca uzun bir gecenin ortasında yanan bir ışıktır.
Fakat bu ışık her şeydir.”

Kopernik’ten Eınsteın’a Uzay, Zaman ve Hareket
Bu kitap, uzay, zaman ve hareketin büyük problemlerine küçük bir giriş yapma iddiasındadır. İnsanlar, büyük bir ilgi ve hatta fanatizmle, hatırlanamayacak kadar uzun zamandan beri uzay ve zaman hakkında kafa yoruyorlar.
Güneş’in mi Dünya etrafında döndüğünü, yoksa tam tersinin mi doğru olduğunu niçin bilme ihtiyacındayız?
Bize ne?
Bu soruları dile getirir getirmez, aptallıklarının farkına varırız. Cevap basit: Evrende kör gibi ilerlemek istemiyoruz. ‘Sadece var olmak’tan daha fazlasını istiyoruz. Evrendeki yerimizle ilgili hissi deneyimlemek için bu kozmik bakış açılarına ihtiyaç duyuyoruz.
Ünlü bilim felsefecisi Hans Reichenbach’ın bu değerli çalışması, Batlamyus’tan Kopernik’e ve Galileo’ya; Newton’dan Einstein’a uzay, zaman ve hareketin tarihini açık bir üslupla ele alıyor.

Publicatie: Fol
Auteur:
Hüseyin Batuhan, Hans Reichenbach, Henri Poincare